Huisartsen schrijven in vergelijking met twee jaar geleden bijna 20% meer antidepressiva voor aan jongeren tussen de 15 en 24 jaar (Nivel 2022).
Dit is een schokkend cijfer. De lockdowns tijdens de coronapandemie zijn volgens de onderzoekers de oorzaak van deze sterke stijging. Ik zie de lockdowns slechts als een aanleiding. De dieper liggende oorzaak is dat jongeren zich steeds vaker terugtrekken in hun hoofd, omdat ze opgroeien in een schoolsysteem en arbeidsmarkt waarin presteren en concurreren leidend zijn geworden.
In mijn boek ‘Lijfkracht’ schrijf ik: "De ‘hoofdcultuur’ in het onderwijs leidt tot een beperking in de ontwikkeling van jongeren. Hun emotionele en sociale intelligentie groeien onvoldoende mee met de mate waarin zij aan intellectuele eisen moeten voldoen. Aandacht voor kwaliteiten die de verbinding met henzelf en hun omgeving bevorderen, schiet tekort. Wil je jezelf leren kennen en de wereld om je heen beter begrijpen, dan is kennisoverdracht alléén niet voldoende.”
De prestatiemaatschappij propageert de autonomie van het presterende individu. Dat gaat ten koste van openheid en verbondenheid (broodnodig om te kunnen ontspannen en je innerlijke kompas te ontdekken). Met recht kun je spreken van een opgejaagde samenleving. Het gevolg is dat het te veel mensen uit evenwicht brengt en ziek maakt.
Jongeren besteden wel aandacht aan hun lijf. Ze investeren vooral in de buitenkant: hun uiterlijk moet voldoen aan allerlei visuele normen. Maar de binnenkant? Als jongeren in hun lijf zijn, dan zitten ze vooral in hun hoofd. Nogmaals Lijfkracht: "Bij stressklachten kijken we meestal eerder naar wat er misgaat in het denken, dan dat we kijken naar het lichaam. Laat staan naar de samenhang. We isoleren de klacht, willen begrijpen wat er aan de hand is, en proberen met positief denken, medicatie of ontspanningsoefeningen de klacht te verhelpen.”
Om uit de vicieuze cirkel te kunnen stappen van presteren en het beheersen van klachten is er maar één weg: de weg naar binnen. Met aandacht in je lijf zijn leidt tot ontspanning; onder de spanning zitten emoties als angst, verdriet of boosheid. Die willen gevoeld worden, naar buiten en gedeeld worden! In je lijf zijn met aandacht helpt om meer vanuit verbinding en creativiteit in het leven te staan. Dat versterkt een gezond evenwicht.